Organische stofgehalte en de balans

Een belangrijk gegeven van een perceel dat iets zegt over de kwaliteit van de grond is het organisch stofgehalte. Dit varieert op zandgrond tussen de ca. 1,5% en 3% voor bouwland. Grasland komt gemiddeld hoger uit, afhankelijk van de tijd dat het grasland is, tussen 2,5% en 5%. Het gehalte van de grond is een gegeven. Hoger is altijd beter maar wat het is, dat is het en daar zal je het als teler mee moeten doen.

De ervaring leert dat ook bij lagere organische stofgehalten prima gewassen kunnen worden geteeld. Een perceel met een laag organische stofgehalte is relatief droogtegevoelig en kan minder goed voedingsstoffen vasthouden. Door hier op in te spelen met o.a. een goede beregening en een zorgvuldige bemesting hoeft dit geen probleem te zijn. Hoe lichter de grond, hoe gevoeliger grond is voor aaltjes en gewasgezondheid (o.a.schimmelaantastingen als Rhizoctonia) en is een ruime vruchtwisseling en gezonde vruchtopvolging des te belangrijker.

Gras (tijdelijk grasland) is een goed gewas om het organische stofgehalte omhoog te krijgen, en zorgt ook voor rust in het bouwplan bij meerjarige inzaai. Op een andere wijze lukt verhoging van het organische stofgehalte praktisch niet. In een bouwvoor zit al snel 100 ton organische stof. Om dit te verhogen dient meer dan het jaarlijkse verlies gecompenseerd te worden middels gewasresten en extra aanvoer via mest, groenbemesters en bijvoorbeeld compost. Bij een gemiddeld bouwplan met gebruik van organische mest (rundvee heeft hoogste aanvoer organische stof) kom je vaak uit rond het jaarlijks verlies van ca. 2% (2000 kg effectieve organische stof).

De mestwetgeving en gebruiksnormen beperken de mogelijkheden om extra organische stof aan te voeren. Een belangrijke conclusie is dat je het gehalte van een perceel op peil moet zien te houden door toch maximaal in te zetten op de mogelijkheden van teeltkeuze (granen en korrelmais/CCM geven extra aanvoer), groenbemesters en keuze voor organische mest.

Is er ruimte over, dan kan gedacht worden aan extra aanvoer via compost. Niet alleen het gehalte aan organische stof is belangrijk. Jaarlijkse aanvoer van van veel verse, liefst afwisselende soorten organische stof dient als voedsel voor het bodemleven, en dat is net zo belangrijk.